Yeni bir araştırma, soğuk algınlığı ve grip vakalarının neden kış aylarında daha yaygın olduğuna dair net bir tablo sunuyor. Çalışma, burnumuzun doğuştan gelen bağışıklık tepkisinin daha soğuk havalarda zayıflayarak bazı mikropların vücudun geri kalanını enfekte etmesi için daha iyi bir fırsat sağladığına dair kanıtlar buldu. Yazarlar, bulguların birçok solunum yolu hastalığının mevsimselliği için biyolojik bir açıklama sağlayabileceğini söylüyor.
Bu çalışma, Northeastern Üniversitesi’ndeki bilim insanlarının yanı sıra Harvard Tıp Okulu’na bağlı bir eğitim hastanesi olan Mass Eye and Ear‘dan geliyor. 2018 yılında yazarlardan bazıları, vücudun burundan solunan potansiyel olarak tehlikeli bakterilere karşı benzersiz bir ilk savunma hattına sahip olduğunu öneren bir çalışma yayınladı. Burnun ön kısmına yakın hücrelerin, daha sonra bakterilerin çevresini saran, hücre dışı veziküller adı verilen sıvı dolu keseleri mukusumuza eklediğini buldular. Bu keseler aynı zamanda antimikrobiyal proteinleri burnun geri kalanı boyunca taşıyor ve bakterilerle temas ettiklerinde diğer hücrelerin zarar görmesini önlemeye yardımcı oluyor gibi görünüyor.
Journal of Allergy and Clinical Immunology dergisinde Salı günü yayınlanan bu yeni araştırmada ise bilim insanları, burnun virüslere karşı benzer bir savunma mekanizmasına her zaman sahip olup olmadığını görmeye çalıştılar.
Laboratuvarda sağlıklı insanlardan ve ameliyat geçiren hastalardan alınan örnekleri incelediler. Nazal hücrelerin sahte bir viral enfeksiyona yanıt olarak hücre dışı vezikülleri oluşturduğunu buldular. Ve hücreleri genellikle soğuk algınlığına neden olan üç virüse (iki rinovirüs ve bir covid olmayan koronavirüs) maruz bıraktıklarında, veziküller bu hücreleri sarıyordu. Ayrıca, bu savunmanın, hücre dışı veziküllerin bakterilere karşı salgılanmasından farklı bir yol kullanılarak da tetiklenebildiğini buldular. Ve hücre dışı veziküller, virüslerin hücrelerin peşine düşmek yerine hedef alabilecekleri alıcıları taşıyarak ek bir tuzak görevi görüyordu.
Neden soğuk havada daha çok hasta oluyoruz?
Birçok solunum yolu enfeksiyonu, yılın daha soğuk zamanlarında daha yaygın hale gelme eğilimi gösteriyor. Bu mevsimsel eğilimin, insanların ısınmak için kapalı mekanlarda bir araya gelmesi de dahil olmak üzere çeşitli nedenleri olduğu düşünülüyor. Ancak ekip, soğuğun bu savunma mekanizmasını da doğrudan etkileyip etkilemediğini test etmek istedi.
Sağlıklı gönüllülerden 15 dakika boyunca nispeten soğuk havaya (4 santigrat derece) dayanmalarını istediler ve burnun içindeki sıcaklık değişimini ölçerek yaklaşık beş derece düştüğünü fark ettiler. Daha sonra hücreleri bu sıcaklığa maruz bıraktılar. Yazarlar, normal durumla karşılaştırıldığında, burnun virüslere karşı doğuştan gelen bağışıklık tepkisinin bu yeni sıcaklık ayarında o kadar güçlü olmadığını ve hücrelerin ortalama olarak daha az hücre dışı vezikül ürettiğini buldu.
Tabii ki bulguların kabul edilmeden önce farklı gruplar tarafından daha fazla araştırma ile doğrulanması gerekiyor. Eğer bulgular doğrulanırsa, enfeksiyonlara karşı mücadele yöntemimizde iyileştirmelere de yol açabilir. Ekibin söylediğine göre, gelecekte, kış mevsiminde burnun hücre dışı vezikül üretimini artırabilen veya güçlendirebilen burun spreyleri geliştirmemiz mümkün olabilir.